Een groep burgers en instanties, waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Vereniging van Strafrechtadvocaten en internetjournalist Brenno de Winter, daagt minister Ronald Plasterk (Binnenlandse Zaken) voor de rechter.

Dat schrijft De Winter woensdag op de website ThePostOnline. De rechtszaak moet op 27 november plaatsvinden.

Volgens de groep overtreedt de Amerikaanse inlichtingendienst NSA in Nederland de wet en levert ze vervolgens informatie aan de Nederlandse geheime dienst AIVD. Die praktijk moet stoppen, vinden ze.

Ook moet Plasterk duidelijk maken wie er getroffen is door de praktijken van de NSA en hoe de gegevensuitwisseling met de AIVD eruitziet.

1,8 miljoen gesprekken onderschept

De Tweede Kamer hield woensdag een debat met Plasterk over de kwestie NSA. “We wachten het af”, zei Plasterk na afloop daarvan over het proces. “Ik heb een rotsvast vertrouwen dat onze inlichtingendiensten zich aan de wettelijke kaders houden. En je moet nog maar afwachten of dit allemaal ontvankelijk wordt verklaard enzo.”

Vorige week werd bekend dat telefoon- en mailverkeer in Nederland ook door de Amerikanen is geregistreerd. Het ging hier niet om afluisteren, maar was bedoeld om te kijken wie in Nederland met wie in de VS of vermoedelijk nog andere landen contact had (metadata), zo bleek woensdag in de Kamer. Het zou om 1,8 miljoen gesprekken en mailcontacten gaan.

Volgens Plasterk kan dit registreren 'technisch doorgaan': "Volgens de Amerikaanse wet mag dat kennelijk.'' De VS doen het op eigen grondgebied. We moeten met onze bondgenoten dus tot een 'verstandhouding' komen over wat wij acceptabel vinden, zei de bewindsman.

Nederland vindt de huidige situatie onaanvaardbaar, zei Plasterk. Ons land wil samen met Frankrijk en Duitsland afspraken maken met de Amerikanen. Een hoge vertegenwoordiger van de inlichtingendienst AIVD gaat deze week naar Duitsland voor nader overleg.

'Plasterk reageerde te slap'

De zogenoemde coalitie Burgers tegen Plasterk vindt dat de bewindsman tot dusver veel te slap en passief heeft gereageerd op de aanhoudende stroom berichten over grootschalige afluisterpraktijken. De minister zegt weliswaar dat hij de spionage- en afluisterpraktijken veroordeelt, maar tegenover de Tweede Kamer erkent hij dat gegevensuitwisseling tussen AIVD en NSA nog steeds voortduurt.

Informatie die de NSA in strijd met de Nederlandse wet heeft verkregen, komt op die manier in handen van de Nederlandse inlichtingendiensten, stelt de groep. "Door NSA-data te gebruiken worden illegaal verkregen data door Plasterk en zijn diensten witgewassen", zegt Christiaan Alberdingk Thijm, advocaat van de groep. "Deze zaak moet daar een einde aan maken."

De groep eist ook dat Plasterk burgers wier onrechtmatig verkregen data zijn gebruikt, daarover informeert.

PvdA: VS moeten data weggooien

Volgens Jeroen Recourt van de PvdA moeten de Amerikanen alle gegevens weggooien die hun inlichtingendiensten zo onterecht hebben 'binnengehengeld'.

Recourt is zeer verontwaardigd en noemt de spionage onacceptabel: "Zo gaan bondgenoten niet met elkaar om.'' Er moet een vuist tegen worden gemaakt, het liefst in Europees verband.

Meerdere partijen willen een parlementair vooronderzoek naar wat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA nou precies deed in Nederland. De PvdA zal dit voorstel van D66 echter niet aan een meerderheid helpen. "Ik zie geen enkele aanleiding'', aldus Recourt.

Nederland heeft immers al de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) voor dit werk. Ook de VVD lijkt er om die reden vooralsnog niet zo voor te porren. De SGP ziet er evenmin iets in.

De CTIVD is ook al bezig met een onderzoek, maar volgens D66 heeft de dienst de onderzoeksopdracht iets anders uitgelegd. Volgens Plasterk is die opdracht al van langer geleden en kunnen de vragen, ook gezien de actualiteit, nog worden benadrukt door hem of door de Kamer.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl